शाश्वत वाहतुकीच्या इतिहासात भारताचा ठसा !

• जगातील सर्वात शक्तिशाली हायड्रोजनवर चालणारे रेल्वे इंजिन केले सुरू (लाँच) 

• हरित वाहतूक आणि स्वदेशी तंत्रज्ञानासाठी मोठी झेप

दिल्ली : भारताने जगातील सर्वात शक्तिशाली हायड्रोजनवर चालणारे रेल्वे इंजिन विकसित करून शाश्वत वाहतुकीच्या इतिहासात आपला ठसा उमटवला आहे. हा ऐतिहासिक पराक्रम हरित ऊर्जा उपाय (सोल्यूशन्स) आणि तांत्रिक नाविन्यपूर्णतेसाठी देशाची निरंतर समर्पण दर्शवितो, शाश्वत वाहतुकीच्या शोधात जागतिक नेता म्हणून स्थापित करतो.

• रेल्वेचे भवितव्य सक्षम करणे:

नव्याने अनावरण करण्यात आलेले हायड्रोजन इंजिन एक पॉवरहाऊस आहे, ज्यात 1,200 हॉर्सपॉवरची प्रभावी क्षमता आहे. हे इतर राष्ट्रांनी विकसित केलेल्या विद्यमान हायड्रोजन इंजिनांच्या क्षमतेपेक्षा जास्त आहे, जे या क्षेत्रात महत्त्वपूर्ण प्रगती दर्शविते. या इंजिनची प्रचंड शक्ती प्रवासी आणि मालवाहतूक दोन्हीसाठी रोमांचक शक्यता उघडते, शून्य-उत्सर्जन प्रोफाइल राखताना वेगवान वेग आणि अधिक कार्यक्षमतेचे आश्वासन देते.

• मेड इन इंडिया, जागतिक प्रभाव निर्माण करणे:

या यशाला खऱ्या अर्थाने वेगळे करणारी गोष्ट म्हणजे त्याचा पूर्णपणे स्वदेशी विकास. भारतीय अभियंते आणि शास्त्रज्ञांनी देशी तंत्रज्ञानाचा वापर करून या अत्याधुनिक इंजिनाची संकल्पना, सर्वसाधारण रचना (डिझाइन) आणि निर्मिती केली आहे. महत्त्वाच्या क्षेत्रात भारताची झपाट्याने वाढणारी स्वावलंबन आणि जागतिक स्तरावर स्पर्धा करण्याची क्षमता यातून दिसून येते आणि नावीन्य आणि शाश्वतता हातात हात घालून चालता येते हे सिद्ध होते. हा स्वदेशी दृष्टिकोन तंत्रज्ञान आणि त्याच्या भविष्यातील विकासावर अधिक नियंत्रण सुनिश्चित करतो, ज्यामुळे देशांतर्गत दीर्घकालीन विकास आणि कौशल्यास चालना मिळते.

• पर्यावरणीयदृष्ट्या शाश्वत पद्धतींकडे वाढत्या प्रवृत्तीमध्ये सक्रियपणे भाग घ्या आणि त्याचा फायदा घ्या:

हायड्रोजनवर चालणाऱ्या गाड्या रेल्वे वाहतुकीत आमूलाग्र बदल घडवून आणतात. ते पारंपारिक डिझेल आगगाडीचे इंजिनला  स्वच्छ आणि कार्यक्षम पर्याय देतात, हानिकारक उत्सर्जन काढून टाकतात आणि स्वच्छ हवा आणि निरोगी वातावरणात महत्त्वपूर्ण योगदान देतात. हायड्रोजन इंधन सेल तंत्रज्ञानाचे एकमेव उपउत्पादन पाणी आहे, ज्यामुळे ते खरोखर शाश्वत समाधान बनते. या तंत्रज्ञानाचा अवलंब करून भारत आपल्या वाहतूक क्षेत्राला कार्बनमुक्त करण्याच्या दिशेने आणि हवामान बदलाचे परिणाम कमी करण्याच्या दिशेने निर्णायक पाऊल उचलत आहे.

• जगभरातील अग्रगण्य :

या अभूतपूर्व विकासासह, भारत हायड्रोजनवर चालणार् या गाड्या यशस्वीरित्या विकसित आणि तैनात केलेल्या राष्ट्रांच्या विशेष क्लबमध्ये सामील झाला आहे. हे यश केवळ भारताचे तांत्रिक सामर्थ्य दर्शवित नाही तर हवामान बदलाचा सामना करण्यासाठी आणि स्वच्छ भविष्याकडे जागतिक संक्रमणाचे नेतृत्व करण्यासाठी ची वचनबद्धता देखील दृढ करते. शाश्वत वाहतूक उपायांचा अवलंब करण्यासाठी आणि जीवाश्म इंधनावरील अवलंबित्व कमी करण्यासाठी प्रयत्न शील असलेल्या इतर देशांसाठी भारताचा हा उपक्रम प्रेरणादायी आहे.

• पुढचा मार्ग :

या शक्तिशाली हायड्रोजन इंजिनच्या यशस्वी विकासामुळे भारतीय रेल्वेच्या परिवर्तनशील भविष्याचा मार्ग मोकळा झाला आहे. विशेषत: लांब पल्ल्याच्या मार्गांवरील प्रवासी प्रवास आणि मालवाहतुकीत क्रांती घडवून आणण्याची क्षमता या गाड्यांमध्ये आहे. भारत सरकारची आपल्या रेल्वे जाळ्याचा विस्तार आणि विद्यमान पायाभूत सुविधांचे आधुनिकीकरण करण्याची महत्त्वाकांक्षी योजना आहे आणि हायड्रोजनवर चालणाऱ्या गाड्या या प्रयत्नांमध्ये महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावतील अशी अपेक्षा आहे. या तंत्रज्ञानाचा मोठ्या प्रमाणात अवलंब केल्यास भारताचे आयात केलेल्या जीवाश्म इंधनावरील अवलंबित्व लक्षणीयरीत्या कमी होऊ शकते, ऊर्जा सुरक्षा बळकट होऊ शकते आणि शाश्वत आर्थिक विकासाला चालना मिळू शकते.

• आशेचा किरण :

भारताने जगातील सर्वात शक्तिशाली हायड्रोजनवर चालणारे रेल्वे इंजिन विकसित करणे हे केवळ तांत्रिक प्रगतीपेक्षा अधिक आहे; हरित आणि शाश्वत भविष्यासाठी हा आशेचा किरण आहे. या यशाचा फायदा केवळ भारतालाच होत नाही, तर येणाऱ्या पिढ्यांसाठी स्वच्छ ग्रह निर्माण करण्यासाठी झटणार् या इतर राष्ट्रांसाठी ही एक शक्तिशाली उदाहरण आहे. हे नाविन्यपूर्णतेची शक्ती, स्वदेशी तंत्रज्ञानाचे महत्त्व आणि हरित भविष्यासाठी अढळ बांधिलकी दर्शविते. या गाड्या भारतीय परिदृश्यातून जाऊ लागल्या की त्या केवळ प्रवासी आणि मालवाहू वाहतूक करणार नाहीत, तर स्वच्छ, अधिक शाश्वत उद्याचे आश्वासनही देतील.

लेखक - धीरज जाधव